CEL PROJEKTU

Celem projektu FUSAR jest opracowanie teoretycznych, metodycznych i organizacyjnych podstaw systemu wspierania decyzji w ochronie pszenicy przed fuzariozą kłosa.



Fusarium graminearum

Gatunek spotykany zarówno w krajach klimatu tropikalnego, jak i umiarkowanego. Izolowany jest przede wszystkim ze zbóż drobnoziarnistych, kukurydzy i innych traw, choć występuje również na kawie, grochu, pomidorach czy ziemniakach. Jest silnym patogenem roślin zbożowych, poraża korzenie, ziarno, źdźbła oraz kłosy.

Kolonie F. graminearum (zdj. 1) na pożywce PDA rosną w tempie 5-7 cm na tydzień, produkując obfitą, puszystą grzybnię w kolorze białym, różowym, karminowym z odcieniem żółtym. Pomarańczowe sporodochia tworzą się rzadko na pożywce PDA, z reguły dopiero po 30 dniach. Na pożywce SNA tworzenie sporodochiów następuje po 10-14 dniach; mają wtedy postać małych różowych kropek. Konidiofory są z reguły rozgałęzione okółkowo z monofialidami. W grzybni powietrznej występują raczej sporadycznie.

Kolonie F. graminearum na pożywce SNA

Zdj. 1. Kolonie F. graminearum na pożywce SNA

Mikrokonidia nie występują, natomiast makrokonidia (zdj. 2) są grubościenne, z widocznymi przegrodami, proste lub sierpowate, przeciętnej długości (40-60 µm) i dość cienkie (3,5-5,5 µm). Komórka szczytowa zwęża się ku zakończeniu, sporadycznie ma ryjkowaty kształt. Komórki bazalne mają dobrze wykształconą stópkę. Zarodniki posiadają od 3 do 7 przegród i występują dość rzadko w grzybni powietrznej.

Chlamydospory, o kulistym kształcie, występują rzadko i tworzą się powoli; czasami nie powstają w ogóle. Wykształcają się przede wszystkim w makrokonidiach, rzadziej w grzybni powietrznej. Mogą występować pojedynczo, w grupach lub łańcuchach.

Gatunek ten posiada stadium doskonałe, zwane Gibberella zeae. Rozwija się ono na resztkach pożniwnych, najczęściej na plewach i odgrywa ważną rolę, umożliwiając grzybowi przetrwanie zimy, i stanowiąc nowe źródło porażenia zbóż. Perytecja wytwarzane przez G. zeae są purpurowe lub czarne, o kształcie owalnym, o średnicy 150-350 µm. Każde perytecjum zawiera osiem buławkowatych worków mogących mierzyć 8-11 x 60-85 µm. Z kolei w każdym z perytecjów znajduje się osiem askospor (zarodników workowych) z 1-4 przegrodami, mierzących 3-5 x 17-25 µm. Askospory mają barwę od prawie przezroczystych do jasno-żółto-brązowych i posiadają zaokrąglone końce.

Makrokonidia F. graminearum, powiększenie 400x

Zdj. 2. Makrokonidia F. graminearum, powiększenie 400x



Copyright © Instytut Genetyki Roślin PAN